In mijn werk als vitaliteitsprofessional ervaar ik, dat door de veranderingen in de kijk op werk en op de arbeidsmarkt, het nóg belangrijker is geworden om aandacht te hebben voor werkgeluk of arbeidssatisfactie.
Anno 2021 is werkgeluk bij veel bedrijven een belangrijk thema. Zo constateren zij dat, als medewerkers onvoldoende werkgeluk ervaren of als er binnen de organisatie te weinig aandacht voor is, de medewerker sneller overstapt naar een andere werkgever. De vraag rijst dan natuurlijk: wanneer ervaren we werkgeluk en hoe zou je werk en geluk kunnen combineren?
Wat is werkgeluk?
Werkgeluk kan voor iedereen een andere betekenis hebben. Wat het in mijn ogen omschrijft is bevlogenheid, energie en betrokkenheid. In onderzoeken naar werkgeluk is er altijd aandacht voor bevlogenheid (de energie die je in je werk stopt) en betrokkenheid (de energie die je bereid bent in de organisatie te stoppen), en ook onderwerpen als; werkplezier, voldoening, zingeving, past de functie bij mijn competenties, het vertrouwen dat je krijgt van je leidinggevende of medewerkers en de binding die je hebt met collega’s.
Wat levert werkgeluk mij op?
Werk maken van jouw werkgeluk kan dus het verschil maken. Wie geluk ervaart in het werk is productiever, creatiever, innovatiever, cognitief flexibeler en verzuimt minder. Verder werken gelukkige medewerkers beter samen en worden ze beter beoordeeld door collega’s en managers. Gelukkige medewerkers dragen sterker bij aan de winst en de prestaties van de organisatie dan minder gelukkige medewerkers. Wie bevlogen werkt, heeft zelfs minder kans om depressief te worden.
Ervaar ik werkgeluk?
Aandacht voor werkgeluk begint door het te meten. Cijfers geven houvast, maken concreet waar werkgeluk om gaat en maken verbeteringen zichtbaar. Hoe kun je werkgeluk concreet maken en welke vragen kun je daarbij stellen om actief aan de slag te gaan met het vergroten van jouw werkgeluk? De ‘Gelukkig Werken Piramide’ kan je daarbij een stukje inzicht geven.
Plezier
Van de Gelukkig Werken Piramide is plezier het fundament. De inhoud van het werk, de afwisseling en de werksfeer vormen de kern van werkplezier: leuk werk met leuke mensen. De inhoud van het werk staat, samen met werksfeer en fijne collega’s, vrijwel altijd bovenaan in het lijstje van redenen om langer te blijven bij een werkgever.
‘Hoeveel plezier heb je in je werk’? Geef een rapportcijfer tussen de 1 en 10. Ga uit van een gemiddelde op basis van de afgelopen 3 maanden.
Voldoening
Voldoening in het werk refereert aan een goed gevoel over de eigen prestatie. Heb ik lekker gewerkt, heb ik een resultaat bereikt en heb ik iets kunnen toevoegen? Dit gaat ook over het inzetten van je competenties. Jezelf kunnen ontwikkelen, werk doen waarin je kennis en je vaardigheden voldoende worden benut zijn onderdelen van het begrip competentie. Voldoening kun je het beste meten met de stelling:
Heb je het idee dat je jouw kwaliteiten voldoende kan inzetten in jouw werk? Geef een rapportcijfer tussen de 1 en 10.
Aanvullende vragen om je competenties in het werk te meten:
Ik kan elke dag het werk doen waar ik het beste in ben?
Ik heb mij de afgelopen zes maanden ontwikkeld in mijn vakgebied of in mijn rol?
Ik krijg de ruimte om te leren van mijn fouten?
Zingeving
Zingeving hoeft niet voor iedereen iets wereldschokkends te zijn, maar een basisgevoel voor werkgeluk is dat je werk relevant is.
‘In welke mate kun je met je werk bijdragen aan een bepaald ideaal, iets goeds, iets moois of iets belangrijks voor de samenleving? Geef een rapportcijfer tussen 1 en 10.
Door het beantwoorden van deze vragen uit de piramide krijg je al een goed inzicht hoe jouw werkgeluk ervoor staat.
Wat is voor mij een waardevolle en leuke baan?
Dat zit hem in het vinden en inzetten van je sterke kanten (competenties). Weet je wat je inspireert, wat je energie geeft en waar je plezier in hebt? Misschien nog belangrijker: weet je wat jouw eigen, persoonlijke manier van werken is, waar je goed in bent en wat bij je past? Wat zijn je sterke kanten?
Sterke kanten zijn positieve eigenschappen, waar je goed in bent én waar je energie van krijgt. Uit een enorme hoeveelheid onderzoek komen allerlei voordelen naar voren voor mensen die hun sterke kanten beter kennen en meer gebruiken. Zo ervaren ze meer welbevinden, betere relaties en meer voldoening, ze presteren beter, ze weten beter met stress om te gaan en ze zijn veerkrachtiger.
Obstakels
Voordat je kunt werken aan je werkgeluk, zijn er een aantal randvoorwaarden die goed geregeld moeten zijn. Als er bijvoorbeeld te veel stressoren zijn. Soms kunnen we die obstakels oplossen, soms kunnen we ze veranderen en soms kunnen we ze omzeilen. Het betreft thema’s als; werkdruk, mentale en emotionele belasting, cultuur en autonomie (ik kan zelf beslissen over de manier waarop ik mijn werk doe?).
In medewerkers-onderzoeken die worden uitgevoerd is één ding ook bijna een wetmatigheid: als er medewerkers wordt gevraagd welke redenen er zijn om de organisatie eventueel te verlaten, dan staan (door)groeimogelijkheden steevast bovenaan. Toch blijkt het voor veel managers nog onvoldoende duidelijk dat mensen laten groeien een essentieel onderdeel van hun werk zou moeten zijn.Veel leiders zijn te veel met zichzelf bezig.
Waarom investeren in je werkgeluk?
In ons werkende leven richten we ons vaak op drie doelen waarvan we denken dat die ons gelukkig maken: een goede baan, een goed salaris en goede resultaten. Het bereiken van deze doelen maakt ons helaas minder gelukkig dan verwacht.
Als je vindt dat je dat niet (meer) gelukkig maakt, is het zinvol om te werken aan jouw werkgeluk. Naast dat je jouw werkvermogen vergroot voorkom je daarbij ook uitval. Want verzuim staat vaak in relatie tot (een beperkt) werkgeluk. Uitvallen, omdat het niet goed gaat op het werk, is zonde. Verzuim had namelijk voorkomen kunnen worden door oprechte aandacht voor wat jou blij en gelukkig maakt.
Waar begin je met het vergroten van je werkgeluk?
Het idee dat je een passie, een roeping of zingeving moet hebben in je baan, beperkt juist de autonomie, hetgeen we ervaren als chronische stress. Je beland dan in de spreekwoordelijke overleefstand, wat het tegenovergestelde is van vitaliteit. Het belangrijkste is dat je een goed mens bent.
Wil jij écht graag meer werkgeluk ervaren in je loopbaan/carrière dan heb je daarvoor vanuit jezelf en je omgeving voldoende draagvlak voor nodig. Niks komt voor niets en alles kost tijd en energie. Je hebt een realistisch plan nodig, maar stel ook ambitieuze doelen. Volg daarom je hart maar stuur met je hoofd.
Daarna maak je een analyse van de weerstanden en motieven bij jezelf. Waar loop je tegenaan? Welke doelen en gewoonten horen hierbij? Welk gedrag wil je bij jezelf zien? Wat en wie heb je nodig om je doelen te realiseren? Pas als je deze elementen goed in kaart hebt kun je nadenken over mogelijke oplossingen. De kern van de oplossing ligt dus bij jou zelf. Eigen regie is moeilijk maar als je daar stappen in maakt, dan is het intrinsiek. Eigen regie is de sleutel tot succes.
Geraadpleegde bronnen
- Handboek werkgeluk een praktische toolbox voor leidinggevenden, hr-professionals en coaches – Ad Bergsma, Erwin Klappe, Onno Hamburger.
- Onderzoek werkgeluk 2020 – Happy office, Monitorgroep.
- PWnet personeelsmanagement, artikel maart, 2019 – HR is te afwachtend als het gaat om werkgeluk.
- PWnet personeelsmanagement, gedragsverandering: hoe stimuleer je de eigen regie van werknemers – Rick van Baaren.
- Vitaliteit – Chivo, Chi Lueng Chiu.
- Fotografie – Chrissie Sewalt